Treigladau yn y Gymraeg



      Geiriau sy'n achosi treigladau

      Rhestrir y geiriau yn ôl trefn y wyddor Gymraeg; lleolir ffurfiau sy'n dechrau gyda'r sillgoll megis 'i, 'th ac ati ar ddiwedd y rhestr. Ychwanegir unrhyw amodau ynglŷn â'r treiglad e.e. cyfyngiadau yn nhermau llythrennau arbennig neu eiriau arbennig.

      A C D E F G H I Ll M N O P Rh S T U W Y ' Collnod

      A

      a (cysylltair) Llaes
      a (geiryn) Meddal
      a (perthynol) Meddal
      a (gofynnol) Meddal
      â (cyfartal) Llaes
      â (arddodiad) Llaes
      ail Meddal
      am Meddal
      ambell Meddal
      amryw Meddal
      ar Meddal
      at Meddal

      C

      cant Trwynol o flaen blwydd, blynedd, diwrnod; cant > can o flaen y geiriau hyn
      cryn Meddal
      cwbl Meddal
      cyfryw Meddal
      cymharol Meddal
      cyn (cyfartal) Meddal ac eithrio ll-, rh-.
      chwe Llaes
      chweched Meddal o flaen enw benywaidd unigol

      D

      dacw Meddal
      dan, tan, o dan Meddal
      dau Meddal
      deg Trwynol o flaen blynedd, blwydd, diwrnod; deg > deng o flaen m-
      deuddeg Trwynol o flaen blynedd, blwydd, diwrnod; deuddeg > deuddeng+ m-
      deugain Trwynol o flaen blwydd, blynedd, diwrnod
      deunaw Trwynol o flaen blwydd, blynedd, diwrnod
      dros, tros Meddal
      drwy, trwy Meddal
      dwy Meddal
      dy Meddal
      dyma Meddal
      dyna Meddal

      E

      efo Llaes/Cysefin
      ein Chwanegu h
      ei (gwrywaidd) Meddal
      ei (benywaidd) Llaes/Chwanegu h
      eu Chwanegu h

      F

      fe (geiryn) Meddal
      fy Trwynol

      G

      gan Meddal
      go Meddal
      gweddol Meddal
      gyda Llaes

      H

      heb Meddal
      holl Meddal
      hollol Meddal
      hyd Meddal ac eithrio ar hyd

      I

      i (arddodiad) Meddal

      Ll

      lled Meddal

      M

      mi (geiryn) Meddal
      mor Meddal ac eithrio ll-, rh-

      N

      na (negyddol) Llaes o flaen c, p, t
      Meddal o flaen b,d,g,ll,rh,m
      na (cysylltair) Llaes
      na (cymharol) Llaes
      naill Meddal
      naw Trwynol o flaen blynedd, blwydd, diwrnod
      neu Meddal
      newydd (agweddol) Meddal
      ni (negyddol) Llaes o flaen c, p, t
      Meddal o flaen b,d,g,ll,rh,m

      O

      o (arddodiad) Meddal
      o dan, dan, tan Meddal
      oll Meddal
      oni Llaes o flaen c, p, t
      Meddal o flaen b, d, g, ll, rh, m

      P

      pa Meddal
      pan Meddal
      pedwar Meddal o flaen ansoddair weithiau.
      pedwaredd Meddal
      po Meddal o flaen ansoddair yn y radd eithaf
      pum Trwynol o flaen blynedd, blwydd, diwrnod
      pumed Meddal o flaen enw benywaidd unigol
      pur Meddal
      pwy Meddal
      pymtheg Trwynol o flaen blynedd, blwydd, diwrnod; pymtheg > pymtheng o flaen m-

      Rh

      rhy Meddal
      rhyw Meddal

      S

      saith Meddal/Cysefin ac eithrio m- a d-
      Trwynol o flaen blynedd, blwydd, diwrnod
      sir Meddal o flaen enwau siroedd, e.e. sir Ddinbych

      T

       
      tan (amser) Meddal
      tan (lle), dan, o dan Meddal
      tair Meddal o flaen ansoddair
      tra Llaes o flaen ansoddair
      tri Llaes
      trigain Trwynol o flaen blwydd, blynedd, diwrnod
      tros, dros Meddal
      trwy, drwy Meddal
      trydedd Meddal
      tua Llaes

      U

      ugain Trwynol o flaen blwydd, blynedd, diwrnod
      un Meddal 1. fel rhifolyn:
      • o flaen enw benywaidd unigol ac eithrio ll-, rh-
      • o flaen ansoddair + enw benywaidd unigol
      • o flaen ansoddair a saif am enw benywaidd unigol
      2. fel yr un fath o flaen enw benywaidd ac enw gwrywaidd
      3. fel yr union un o flaen enw benywaidd yn unig; eithriad yw tad
      Trwynol mewn rhifolion cyfansawdd o flaen blynedd, blwydd, diwrnod
      unrhyw Meddal

      W

      weled Meddal
      wrth Meddal
      wyth Meddal/Cysefin ac eithrio m- a d-
      Trwynol o flaen blwydd, blynedd, diwrnod

      Y

      ychydig Meddal
      y Meddal o flaen enw benywaidd unigol ac eithrio ll- a rh-
      o flaen ansoddair + enw benywaidd unigol gan gynnwys ll- a rh-
      o flaen ansoddair sy'n sefyll am enw benywaidd unigol
      o flaen dau ac weithiau deu- a dwy
      o flaen trefnolion + enw benywaidd unigol neu drefnolion a saif am enw benywaidd unigol
      ynteu Meddal
      yn traethiadol Meddal ac eithrio ll- ,rh- a braf
      yn adferfol Meddal ac eithrio ll- ,rh- a braf
      yn (arddodiad) Trwynol yn > ym o flaen m- a mh-
      yn > yng o flaen ng- a ngh-

      ' Collnod

      'th (dy) Meddal
      'i (ei) benywaidd Llaes/Chwanegu h o flaen enw a berfenw
      'i (ei) gwrywaidd Meddal o flaen enw a berfenw
      Chwanegu h o flaen berf
      'm (fy) Chwanegu h
      'n (ein) Chwanegu h
      'u (eu) Chwanegu h
      'w (ei) benywaidd Llaes/Chwanegu h o flaen enw a berfenw
      'w (ei) gwrywaidd Meddal o flaen enw a berfenw

       

      Tudalen Flaen Treigladau yn y Gymraeg