Treigladau yn y Gymraeg



      Rhagymadrodd

      • Pwrpas
      • Arddull
      • Ffynonellau
        • Cyfeirlyfrau
        • Astudiaethau Arbenigol





      Pwrpas

       Bwriedir i'r tudalennau hyn weithredu fel cyfeirlyfr ar gyfer y treigladau yn y Gymraeg. Rhestrir manylion am:

      • y treigladau eu hunain
      • y ffactorau sy'n eu hachosi sef:
        • geiriau
        • patrymau gramadegol

      Nid yw'r tudalennau hyn yn ceisio dadansoddi'r treigladau'n ddamcaniaethol. Gweler yr Astudiaethau Arbenigol.

      Arddull

      Mae'r rheolau a restrir yn y tudalennau hyn yn seiliedig ar arddull ffurfiol iawn a welir yn bennaf yn yr iaith ysgrifenedig draddodiadol. Defnyddir y llyfrau gramadegol a roddir yn y Cyfeirlyfrau, a chaiff y darllenydd gyfarwyddiadau manwl ynddynt.

      Nid yw siaradwyr Cymraeg yn dilyn yr un rheolau wrth siarad yn anffurfiol, a roddir disgrifiadau o'r treigladau yn yr iaith lafar gan rai o'r gweithiau a restrir yn Astudiaethau Arbenigol megis Ball (1988) a Ball a Müller (1992).

      Cyfeirlyfrau

      • Anwyl, E. (1898). Welsh Grammar, Part I Accidence, London: Swan Sonnenschein & Co. Ltd, New York: The MacMillan Co., tud. 76-79.
      • Coleg Addysg Uwch Normal (1988). Treigliadau, Bangor, Gwynedd: Y Coleg Normal.
      • Cymorth Treigliadau Cymraeg-Saesneg (1994). Geiriadur ymadroddion dwyieithog ar gyfer pob cyfrifiadur PC a phrosesyddion geiriau Windows TM 3.1. Y Drenewydd: Mike Greenwood.
      • Jones, Morgan D. (1965). Cywiriadur Cymraeg, Llandysul: Gwasg Gomer, tud. 86-90.
      • Learning Welsh, Dysgu Cymraeg (1960). Y Pumed Llyfr, Cardiff: University of Wales Press, tud. 161-163.
      • Lewis, D. Geraint (1996). Y Treigladur, Llandysul: Gwasg Gomer.
      • Morgan, T.J. (1952). Y Treigladau a'u Cystrawen, Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru.
      • Morris-Jones, John (1931). Welsh Syntax. An Unfinished Draft, Cardiff: The University of Wales Press Board, tud. 205-206.
      • Stephen J. Williams (1959). Gramadeg Cymraeg, Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, tud. 231-235.
      • Stephen J. Williams (1980). A Welsh Grammar, Caerdydd: University of Wales Press, , tud. ??? - ???.
      • Thorne, D.A. (1997). Taclo'r treigladau, Llandysul: Gwasg Gomer.

      Astudiaethau Arbenigol

      • Albrow, K.H. (1966). 'Mutation in 'Spoken North Welsh'', yn C.E. Bazell, J.C. Catford, M.A.K. Halliday, ac R.H. Robins (golygyddion), In Memory of J.R. Firth, tudalennau 1-7, Llundain: Longman.
      • Ball, Martin J. a Nicole Müller (1992). Mutation in Welsh, London: Routledge.
      • Ball, Martin J. (1993). 'Initial-Consonant Mutation in Modern Spoken Welsh', Multilingua, cyfrol 12, rhif 2, 189-205.
      • Ball, Martin J. (1989). 'The Mutations of Prepositions in Welsh', Studia Celtica, (1989-1990), cyfrol 24-25, 135-138.
      • Ball, Martin J. (1988). 'Variation in the Use of Initial Consonant Mutations', in Martin Ball (golygydd) (1988), The Use of Welsh, tudalennau 70-81, Clevedon: Multilingual Matters Ltd.
      • Ball, Martin J. (1989). 'The Soft Mutation of /g/ and Its Implications for Phonological Rule-Ordering in Welsh', Studia Celtica, (1989-1990), cyfrol 24-25, 130-134.
      • Ball, Martin J. (1986). 'Exploring Stylistic Variation in the Aspirate Mutation of Welsh', Etudes Celtique, cyfrol 23, 255-264.
      • Bellin, Wynford (1988). 'Linguistic Variation and Welsh Mutations in Children', yn Alan R. Thomas a Martin J. Ball (golygyddion) Methods in Dialectology, tudalennau 67-78, Clevedon, Avon: Multilingual Matters Ltd.
      • Borsley, Robert. (1999). 'Mutation and constituent structure in Welsh', Lingua, 109:263–300.
      • Borsley, Robert D, and Maggie Tallerman (1996). 'Phrases and soft mutation in Welsh', Journal of Celtic Linguistics, 5:1–49.
      • Boyce, S., C.P. Brownman ac L. Goldstein (1987). 'Lexical Organization and Welsh Consonant Mutations', Journal of Memory and Language, cyfrol 26, rhif 4, 419-452.
      • Hannahs, S.J. (1996). 'Phonological Structure and Soft Mutation in Welsh', yn Ursula Kleinhenz (golygydd), Interfaces in Phonology, Berlin: Akademie.
      • Harlow, Steve (1989). 'The Syntax of Welsh Soft Mutation', Natural Language and Linguistic Theory, cyfrol 7, rhif 3, 289-316.
      • Kibre, J. Nicholas (1997). A Model of Mutation in Welsh, Bloomington: Indiana University Linguistics Club Publications.
      • Kibre, J. Nicholas (1995). 'Word Order, Mutation and Topic in Welsh', yn Jocelyn Ahlers, Leela Bilmes, Joshua S. Guenter, Barbara A. Kaiser, Ju Namking (golygyddion) Proceedings of the Twenty First Annual Meeting the Berkeley Linguistics Society February 17-20, 1995, Berkeley, CA: Berkeley Linguistics Society.
      • Love, Nigel (1992). 'On the Need for a New Departure in Phonology', yn George Wolf (golygydd), New Departures in Linguistics, tudalennau 60-89, New York: Garland.
      • Penny, Willis (1987). 'A Reply to T.D. Griffin,'Early Welsh Aspiration ...'', Word, cyfrol 38, rhif 1, 47-55.
      • Powers, Joyce (1989). 'Mutation by Default on Welsh Finite Verbs', Working Papers in Linguistics, cyfrol 37, 62-70, Columbus, OH.
      • Roberts, Ian (2005). Principles and parameters in a VSO language: A case study in Welsh, Oxford: Oxford University Press.
      • Tallerman, Margaret Olwen (1990). 'Mutation and the Syntactic Structure of Modern Colloquial Welsh', Dissertation Abstracts International, cyfrol 50, rhif 10, 3217A.
      • Tallerman, Maggie (1990). 'VSO Word Order and Consonantal Mutation in Welsh', Linguistics: An Interdisciplinary Journal of the Language Sciences, cyfrol 28, rhif 3, 389-416.
      • Tallerman, Maggie (2006). 'The syntax of Welsh “direct object mutation” revisited', Lingua, 116:1750–1776.
      • Tallerman, Maggie (2009). 'Phrase structure vs. dependency: the analysis of Welsh syntactic mutation', Journal of Linguistics, cyfrol 45, rhifyn 1, tudalennau 167-201.
      • Thomas, Peter Wyn (1984). 'Variations in South Glamorgan Consonant Mutation', yn Glyn E. Jones a Martin J. Ball (golygyddion), Welsh Phonology, tudalennau 208-236, Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru.

       

      Tudalen Flaen Treigladau yn y Gymraeg